Hacettepe Üniversitesi Gelişim-Gözlem Laboratuvarı tarafından Türkçe’ye Uyarlaması Yapılan Ölçekler ve Bilgileri

Orijinal ölçek adı: The Evolved Developmental Niche History Scale (Narvaez, Wang ve Cheng, 2016)

Türkçe uyarlama adı:  Gelişimsel Niş Ölçeği

Gelişimsel Niş Ölçeği, bireyin aile bağlamının özelliklerini ve gelişimsel niş yapısını değerlendiren bir ölçüm aracıdır. Ölçeğin psikometrik özellikleri, laboratuvarımızda yürütülen bir araştırma çerçevesinde sınanmış, Türkçe formunun 19 madde ve 4 faktörden oluşan bir yapıyla geçerli ve güvenilir olarak kullanılabileceği gösterilmiştir.

Orjinal ölçek adı: Early Prosocial Behavior Questionnaire (Giner Torrénsve Kärtner, 2017)

Türkçe uyarlama adı: Erken Dönem Olumlu Sosyal Davranış Ölçeği

Erken Dönem Olumlu Sosyal Davranış Ölçeği (The Early Prosocial Behaviour Questionnaire, 18 ile 36 yaş arası çocukların olumlu sosyal davranışları sergileme derecesini ölçmeyi amaçlamaktadır. Ölçek, 4’lü (1= neredeyse hiç, 4=neredeyse her zaman) Likert tipi derecelendirmeye sahiptir. Toplam 15 madde olarak oluşturulan ölçek, çocukların günlük hayatta karşılaşmasının daha olası olduğu durumlar düşünülerek orijinalinde 10 maddeye indirilmiştir. Ölçek 10 madde olarak Türkçe’ye kazandırılmıştır. Ölçeğin yardım etme (örn., “Ev işlerine yardım eder.”) paylaşma (örn., “Kendine ait eşyaları paylaşır.”) ve rahatlatma (örn., “Başkaları üzgün ya da mutsuz olduğunda onları rahatlatır.”) olmak üzere 3 alt boyutu vardır. 

Orjinal ölçek adı: Parent-child Relationship Scale (Hetherington ve Clingempeel, 1992)

Türkçe uyarlama adı: Ebeveyn-Çocuk İlişkisi Ölçeği

Ebeveyn ile çocuk arasındaki ilişkiyi değerlendiren ölçek, annenin çocuk ile olan karşılıklı ilişkisinde algıladığı ilişkinin niteliğinin düzeyini ölçmektedir. Ölçek 15 maddeden ve iki alt ölçekten oluşmaktadır. İlk alt ölçek olan olumlu ebeveyn çocuk ilişkisi; ilişkinin sıcaklık, ilgi ve duyarlılık düzeyini kapsamaktadır (örn. “Çocuğunuzla yalnız zaman geçirmekten ne kadar keyif alıyorsunuz?”). Bu alt ölçeğin iç tutarlılık katsayısı .71 olarak bulunmuştur (Hetherington ve Clingempeel, 1992). İkinci alt ölçek olan olumsuz ebeveyn çocuk ilişkisi; ilişkideki çatışma, cezalandırma ve olumsuz duygu gibi özellikleri içermektedir (örn. “Çocuğunuzu ne kadar eleştiriyorsunuz”). Bu alt ölçeğin iç tutarlılık katsayısı .74 olarak bulunmuştur (Hetherington ve Clingempeel 1992). Alt ölçeklerden alınan yüksek puanlar ilgili alt ölçekteki olumlu veya olumsuz ebeveyn çocuk ilişkisi niteliğinin arttığına işaret etmektedir. Annelerin yanıtları 5’li likert tipi ile ölçülmektedir (“1-Hiç, 5-Aşırı”). Ölçeğin Türkçe uyarlama çalışması Aytaç, Çen ve Yüceol (2018) tarafından yapılmıştır. Uyarlaması yapılan çalışmada iç tutarlılık katsayıları olumluluk alt boyutu için .81 ve olumsuzluk alt boyutu için ise .80 olarak bulunmuştur.